Co na elewacje? Podpowiadamy jak wykończyć ściany zewnętrzne budynku

Elewacja domu jest ważna nie tylko z punktu widzenia estetyki, ale i żywotności ścian. Szukanie odpowiedzi na pytanie: co na elewacje stanowi punkt wyjścia dla inwestora. Odpowiednio wykończone lico budynku chroni ściany przed niszczącym wpływem wilgoci, światła i zmiennych temperatur. Na elewację warto dobrać takie materiały, które zabezpieczą ściany przed pękaniem, nalotami i zabrudzeniami, a także zwiększą izolację cieplną budynku. Czynniki, które należy rozważyć przy wyborze rozwiązania na elewację to między innymi: budowa ściany, funkcje poszczególnych części budynku, a także nasłonecznienie ścian związane z ich orientacją względem stron świata.

Po ustaleniu powyższych kwestii, można skupić się na walorach estetycznych każdego z różnych rodzajów okładzin. Dobrze jest również poznać właściwości poszczególnych materiałów oraz zastanowić się nad pożądanym stylem przyszłej elewacji. Sprawdź, z czego można zrobić elewację i jak ją wykończyć z zachowaniem estetyki i maksymalnej funkcjonalności ścian.

Z czego może być zrobiona elewacja?

Gama materiałów elewacyjnych dostępnych na rynku jest naprawdę szeroka. Zawiera zarówno tworzywa naturalne, jak i sztuczne, o przeróżnych kolorach, parametrach technicznych i cenach. Warto dobrze przemyśleć wybór materiału na elewację, biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki. Można bowiem znaleźć zamiennik dla drogiego materiału naturalnego, który będzie świetnie je imitował, a przy tym będzie bardziej odporny.

Przykładowe materiały, z jakich może być zrobiona elewacja, to:

• drewno – dostępne jest w formie desek, drewnianej oblicówki czyli tak zwanej szalówki, gontu drewnianego, profili elewacyjnych lub wielkoformatowych płyt fornirowanych,
• kamień – w formie płytek elewacyjnych z kamienia naturalnego lub sztucznego,
• tynk w wielu różnych odmianach, na przykład tynk mineralny, akrylowy, silikonowy, silikatowy, grubo- lub cienkowarstwowy,
• farby elewacyjne – akrylowe, silikonowe, silikatowe, winylowe, cementowe i inne,
• płytki ceramiczne – w formie cegły licowej lub klinkierowej,
• blacha – stosuje się na przykład rdzawe blachy cortenowskie, miedziane, stalowe, cynkowo-tytanowe, a pod względem kształtu przekroju: blachy trapezowe i faliste,
• beton architektoniczny – dostępny w postaci płyt betonowych gładkich i chropowatych,
• tapeta elewacyjna – gładka lub wzorzysta, imitująca inne materiały lub opatrzona graficznym nadrukiem,
• elewacja zielona – tworzą ją rośliny pnące się po ścianie budynku,
• siding – okładziny w formie paneli PCV,
• płyty włókno-cementowe.

Jaka elewacja domu w zależności od rodzaju ściany?

Nie każda ściana nadaje się do pokrycia dowolnym materiałem elewacyjnym. Dla użyteczności zastosowania danej okładziny duże znaczenie ma budowa ściany. Na przykład na ściany domów szkieletowych i ściany murowane nakłada się często deski elewacyjne lub tynk, nierzadko w połączeniu z klinkierem. Ciekawą alternatywą będzie okładzina z kształtek betonowych lub sidingu. Tworzywa te mocuje się wówczas na specjalnym ruszcie, aby umożliwić wentylację ściany.

Nieco inaczej wykańcza się elewacje jedno i wielowarstwowe. Te pierwsze wymagają zastosowania paroprzepuszczalnych okładzin o jak najniższym stopniu nasiąkliwości. Często pokrywa się je na przykład tynkiem cementowo-wapiennym. Cienkowarstwowe tynki mogą z czasem pękać, dlatego warto dodatkowo pomalować je paroprzepuszczalną farbą silikatową. Trwalszą alternatywą dla tynku będzie drewniana oblicówka, siding lub kamienna okładzina.

Co do ścian wielowarstwowych, wykańcza się je okładziną montowaną na podkonstrukcji, który zapewnia odpowiednią wentylację. Ich elewację można stworzyć na przykład z sidingu, kształtek betonowych, kamiennych płyt lub włókno-cementu. Można też pokryć na mokro ściany tynkiem cienkowarstwowym i pomalować go farbą.

Z czego elewacja dla różnych partii budynku?

Okładziny elewacyjne wybiera się często osobno dla poszczególnych części budynku. Bierze się przy tym pod uwagę funkcje, jakie spełnia dany element oraz to, na jakie czynniki jest narażony. Stosując różne materiały, można też zaakcentować charakter przybudówki czy garażu.

Wybierając okładziny, warto rozważyć następujące części budowli:

• cokół, czyli przyziemna część ściany – cokół najlepiej pokryć materiałem zapewniającym ochronę przed wodą, zabrudzeniami i uszkodzeniami mechanicznymi. W roli jego elewacji sprawdzi się z pewnością tynk cementowy lub żywiczny, beton lub kamień;
• okolice drzwi i okien – podokienniki, nadproża i gzymsy również narażone są na działanie czynników mechanicznych. Warto więc i w ich przypadku zastosować tynk cementowy lub blachę;
• tylna ściana lub ściana od ogrodu – w ich aranżacji można pozwolić sobie na odrobinę więcej swobody. Oprócz tynków, kamienia czy betonu, w charakterze elewacji sprawdzą się tu wzorzyste tapety i trwalsze dekoracyjne płyty włókno-cementowe;
• garaż lub przybudówka – mniejsze budynki przystające do głównej bryły budowli warto wyodrębnić kontrastową elewacją. Jeśli dom ma fasadę z drewna lub imitacji drewna, będzie prezentować się interesująco w zestawieniu z garażem z elewacją wykonaną z blachy, betonu czy włókno-cementu;
• fasada – na przednią, reprezentacyjną ścianę domu wybrać można praktycznie każdy rodzaj elewacji. W zależności od stylu domu sprawdzą się tu zarówno przytulne drewno czy klinkier, jak i nowoczesny beton lub tynk. Jednolite konstrukcje warto urozmaicić na przykład kontrastowymi płytami z włókno-cementu.

Co na elewacje ścian po stronie północnej, a co na pozostałe ściany budynku?

Przy wyborze okładziny ściennej na elewację budynku warto uwzględnić również orientację ścian względem słońca w ciągu dnia. Choć wiele tworzyw nadaje się na więcej niż jedną ścianę, to są takie, których najlepiej unikać, jeśli zależy nam, aby maksymalnie zwiększyć termoizolację budynku.

Północna ściana domu narażona jest najbardziej na działanie wilgoci. Często też osiada na niej zielono-szary nalot z mikroorganizmów. Aby najlepiej ją przed nimi uchronić, warto postawić na elewację z włókno-cementu lub antykorozyjnego sidingu, które są łatwe do utrzymania w czystości. Elewację ściany północnej wykonaną z tynku wzmocni zaś farba silikatowa.

Wschodnia i zachodnia ściana budynku to idealne podłoże do stworzenia zielonej elewacji. Pnące się po nich rośliny pomogą stworzyć korzystny mikroklimat i uchronią ściany przed nadmiernym nagrzewaniem i wyziębieniem.

Co na elewację zewnętrzną budynków użyteczności publicznej, a co dla domów prywatnych?

Wiele materiałów elewacyjnych nadaje się do pokrycia ścian zarówno budynków mieszkalnych, jak i użyteczności publicznej. Wybór materiału sprowadza się raczej do indywidualnych preferencji niż do typu budynku. Na przykład imponujący surowym minimalizmem beton wydaje się idealnym materiałem do elewacji budynków komercyjnych. Z drugiej strony jednak spełnia się też doskonale w roli fasady brył nowoczesnych domów mieszkalnych.

Niektóre typy elewacji można wizualnie przeobrazić w bardzo udaną imitację drewna czy kamienia. W zależności od rodzaju budynku i jego projektu, można więc stosować ten sam materiał do dekoracji przytulnego domu jednorodzinnego i nowoczesnego biurowca. Idealnym przykładem takiego materiału jest włókno-cement, który znajduje szerokie zastosowanie w elewacjach różnego rodzaju budynków.

Jak wykończyć elewację domu? Najważniejsze czynności

Wykonanie elewacji budynku to proces wieloetapowy. W zależności od różnych czynników może obejmować mniej lub więcej kroków. Decyduje o tym przede wszystkim specyfika danego materiału lub materiałów. Najważniejsze czynności, które należy wykonać w ramach wykończenia elewacji to:

• wybór odpowiedniego terminu – sukces prac wykończeniowych zależny jest w dużej mierze od temperatury powietrza, w jakiej wykonywana jest elewacja. Pokrywając ściany tynkiem należy robić to w temperaturze między 5 a 25°C. Również większość innych elewacji zaleca się wykonywać w okresie wiosennym lub jesiennym;
• przygotowanie ściany pod prace – ściana, na którą nakładamy okładzinę ścienną musi zostać oczyszczona i wyrównana. Należy dokładnie usunąć z niej brud i tłuszcz oraz ewentualne zazielenienia, pleśnie i naloty. Ponadto konieczne jest jej wypoziomowanie i wyrównanie jej powierzchni;
• nakładanie warstwy izolacyjnej – w przypadku wykonywania elewacji z ocieplaniem należy pamiętać, aby warstwę tę bardzo dokładnie docisnąć do ściany;
• wykonanie podkonstrukcji – wiele z materiałów przytwierdza się nie bezpośrednio do ściany, lecz do umocowanego na niej szkieletu. Mogą nim być drewniane lub metalowe belki, profile metalowe, stelaż lub specjalne kotwy. W przypadku elewacji z tynku funkcje rusztu pełni siatka zbrojeniowa;
• montaż elewacji – wykonuje się je na różne sposoby w zależności od materiału. Blachę przytwierdza się do drewnianej lub metalowej konstrukcji rusztu, płyty betonowe zaś montuje się na profilach aluminiowych albo przykleja. W analogiczny sposób montować można elewację z płyt włókno-cementowych.
• impregnacja lub malowanie – w przypadku niektórych materiałów po nałożeniu elewacji konieczne jej pokrycie jej dedykowanym impregnatem. Wymagają tego na przykład drewno czy kamień. Tynki i cegły często zaś się maluje na pożądany kolor.

Warto pamiętać, że w przypadku nakładania na ściany tynku konieczne będą również dodatkowe czynności, takie jak szpachlowanie, gruntowanie czy zacieranie. Z kolei deski drewniane warto przed rozpoczęciem prac zabezpieczyć, aby nie uległy odkształceniu.

Jak wykończyć elewację, by wydobyć z niej maksimum piękna?

Naczelną zasadą architektów projektujących elewacje jest wybór takich materiałów, które pozwolą uzyskać harmonijną kompozycję budynku z jego otoczeniem. Materiały dobieramy więc między innymi w zależności od tego, czy budynek jest umiejscowiony wśród zabudowy wielkomiejskiej czy też wśród zieleni. Dobierając elewacje harmonizujące z otoczeniem unikamy kontrastu, w którym nasz projekt mógłby wypaść niekorzystnie.

Skoro mowa o harmonii, warto też dopasować styl elewacji zewnętrznej do wnętrza domu. Monumentalna elewacja z płyt betonowych lub włókno-cementowych będzie na przykład świetną zapowiedzią biznesowego czy nowoczesnego wnętrza. Z kolei elewacja z klinkieru może zapraszać do wnętrza w stylu industrialnym lub rustykalnym.

Na efekt wizualny wpływa też światło, a dokładniej kierunek jego padania na elewację. Może on mieć decydujące znaczenie dla uwypuklenia lub zatracenia głębi faktury okładziny. Efekt światłocienia jest mniej istotny przy gładkich elewacjach, natomiast w przypadku nieregularnych pokryć z klinkieru, kamienia czy elewacji ażurowych może wydobyć z materiału wiele piękna.

Jak efektownie wykończyć elewację łącząc różne materiały?

Elewacja łącząca różne materiały i style pozwoli stworzyć oryginalną, a zarazem harmonijną całość. Doskonale sprawdzają się na przykład standardowe połączenia tynku z klinkierem. Łączyć można jednak nawet tak odmienne tworzywa jak zimną szarą blachę i cieplejsze drewno. Zestawione na zasadzie kontrastu materiały nie tylko się ze sobą „nie gryzą”, ale świetnie się uzupełniają.

Interesujące kompozycje pozwoli też stworzyć ten sam materiał w dwóch różnych wydaniach. Mowa na przykład o połączeniu płyt włókno-cementowych spersonalizowanych na dwa różne sposoby. Część zbudowanej z nich elewacji może imitować drewno, komponując się z resztą płyt pokrytych oryginalnym nadrukiem, na przykład z motywem roślinnym. Zyskujemy w ten sposób niepowtarzalną i spójną wizerunkowo całość.

Co sprawia, że płyty włókno-cementowe Scalamid idealnie nadają się na elewację?

Doskonałym pomysłem na elewację budynku jest zastosowanie płyt włókno-cementowych Scalamid produkowanych przez firmę POZBRUK. Wykazują one ogromną liczbę zalet i sprawdzają się w rozmaitych projektach domów mieszkalnych i użyteczności publicznej. Mogą być stosowane na wszystkie rodzaje ścian, bez względu na stopień ich nasłonecznienia. Nadają się zarówno jako pokrycie cokołu, jak i pozostałych elementów budowli. Z powodzeniem sprawdzą się w warunkach wilgotnych np. w pobliżu lasu, chroniąc budynek przed zawilgoceniem i roślinnymi nalotami.

Płyty Scalamid zapewniają następujące korzyści:

• zwiększona trwałość ścian dzięki odporności elewacji na wiele czynników, w tym promieniowanie UV, temperatury w zakresie od -40 do +60°C, wodę, zabrudzenia, odpryski i czynniki biologiczne, takie jak insekty, pleśnie czy grzyby;
• ognioodporność – wyrób należy do klasy ogniowej A1;
• izolacja akustyczna ścian;
• skrócony czas nakładania elewacji ze względu na stosunkowo niedużą wagę płyt i łatwość ich montażu,
• możliwość zastosowania na ścianach płaskich, jak i zaokrąglonych,
• łatwość utrzymania fasady w czystości,
• możliwość zastosowania nie tylko na zewnętrzną elewację, ale również w charakterze wykończenia ścian działowych i podłóg wnętrza domu, dzięki czemu można uzyskać harmonizujące ze sobą wnętrze i fasadę domu,
• neutralność dla środowiska naturalnego,
• oszczędność w użytkowaniu – nie wymagają kosztownej konserwacji,
• najszersze możliwości personalizacji wyglądu fasady dzięki opcji pokrycia płyt nadrukiem imitującym inne tworzywo lub dowolnym innym wzorem,
• nieograniczone możliwości łączenia włókno-cementu z innymi materiałami.

Stwórz elewację zewnętrzną z tworzywa, które pozwoli zrealizować Twój wymarzony projekt

Wybierając materiał na elewację, rozważ wszystkie czynniki, które mają wpływ na zachowanie się danego materiału w określonych warunkach. W większości przypadków nie bez znaczenia jest też technologia budowy ściany i to, jakie partie budynku zamierzasz wykończyć. Aby stworzyć niebanalną i maksymalnie wydajną elewację, przemyśl połączenie kilku materiałów lub wybierz włókno-cement Scalamid, który pozwoli Ci zrealizować najbardziej oryginalne wizje.